مهم ترین عهد وپیمان انسان با خداوند عهد الست است عهدی که گوهر آن اعتراف به ربوبیت حضرت حق است گزارش این عهد در قرآن چنین است 

و هنگامى را که پروردگارت از صلب بنی آدمنسلشان را پدید آورد ، و آنان را بر خودشان گواه گرفت آیا منپروردگار شما نیستم ؟ گفتند : آری ، گواهی دادیم . تا روزقیامت نگویید : ما از این  بیخبر بودیم .(اعراف/172) 

طبق این گزارش وحیانی خداوند با نوعی شهود ومکاشفه از وجود خود در حضور ذات انسان ها از آنها تصدیق خدایی  وربوبیت خودرا می خواهد وآنان گواهی می دهند درباره این عهد وکیفیت آن چند نکته مهم مطرح است

1- شهادت وگواهی انسان ها بر ربوبیت حق با شهود همراه بوده است وآدمیان در آن مقام با  حضرت حق دیدار داشته اند بدون واسطه وبدون حجاب 

2- این دیدار وشهود واعتراف انسان فراتر از دریافت چشم وسخن زبانی بوده ودریافت ذاتی ووجودی واقرار وجودی بوده است یعنی انسان ها با ذات وگوهر خود خدا را شهود کرده اند وبا ذات خود این شهود را گرفته وبا عجین ساختن با حاق وجود خود آن را تصدیق کرده اند 

3-با توجه به نکات قبل این دیدار تاریخی نشده چراکه در بستری فراتر از زمان ومکان رخ داده وذاتی بوده است لذا همواره در نهاد انسان حضور  دارد وآدمی در ذات خود حق را می بیند وبر حقانیت حق وبالاتر ربوبیت او باجانش  گواه است 

4-ربوبیت  خدا بعد از اصل وجود وبعد از اصل  توحید است یعنی انسان در این عهد علاوه بر ربوبیت خد اوند بر وجود او واحدیت اونیز گواه بوده است لذا اصل وجود خدا وتوحید او نیز مورد شهود بوده اند وخداوند قبل از ارسال پیامبران خود بدون واسطه خودرا به انسان نشان داده ونهاد دین را که گوهرش پذیرش ربوبیت خدا  یعنی عبودیت اورا در جان است تعبیه کرده است 

5- عهد دو طرف دارد ربوبیت خدا وعبودیت انسان وقتی اعتراف به ربوبیت می شود یعنی پذیرش عبودیت لذا  تمام ساختار انسان بر اساس عبودیت حق سامان یافته است وچون این عهد ذاتی است خروج از عبودیت حق وتن دادن به عبودیت خود نفسانی  یا هر امر غیر خدایی وغیر حقانی خلاف سرشت وناسازگار با نهاد انسان وباعث اخلال در وجود انسان می شود واعتدال وسلامت وجود انسان در پرتو عبودیت حق تامین می شود و البته روی دیگر عبو دیت حق آزادی از غیر حق است و مفهوم دقیق حریت وآزادی نیز همین است که امام علی فرمود : 

َلاَ تَکُنْ عَبْدَغَیْرِکَ وَ قَدْ جَعَلَکَ اللَّهُ حُرّاً 

بنده دیگری مباش در  حالی که خدایتتورا آزاد قرار داده است 

وبه تعبیر دلنشین لسان الغیب 

(من از آن روز که در بند توام آزادم )

6- باتوجه به نکات فوق آزادی حقیقی انسان در پرتو التزام به عهد الست است واین عهد بندگی خدا  در واقع معاهده آزادی انسان  است  آزادی که  توام با بی نیازی است شهود حق آن قدر غنا  دارد که از همه غیر او بی نیازی حاصل می شود وچه زیبا سروده این حال انسان الهی را صائب تبریزی :

در ازل دادند چون جام الست 

تا ابد ما مست آن پیمانه ایم